Phần 8: Cà rốt
CÁC LOẠI RAU TRỒNG TRONG VƯỜN RAU TẠI NHÀ CHO NGƯỜI MỚI BẮT ĐẦU
Trong bài trước chúng ta đã được biết về cách cơ cấu một vườn rau mini tại nhà rồi. Hôm nay tôi sẽ hướng dẫn các bạn người mới chi tiết cách trồng các loại rau trên khu vườn đó nhé.
PHẦN 8: CÀ RỐT
Tên tiếng việt | Cà rốt |
Tên tiếng anh | Carrots |
Tên latin | Daucus carota subsp. sativus |
Phân loại | Thực vật |
Ánh sáng | Ưa sáng |
pH | 6-7 |
Cà rốt là một loại cây trồng cực kỳ dễ trồng nếu biết một số thủ thuật. Một số người nghĩ rằng cà rốt khó trồng vì họ chưa được biết các thủ thuật của cây cà rốt để trồng dễ dàng hơn. Hôm nay tiếp tục trong loạt bài viết về cây trồng tại nhà tôi sẽ tiếp tục hướng dẫn các bạn về cây cà rốt.
Đôi nét về cây cà rốt
Cà rốt là một loại cây ưa mát điển hình do đó chúng sẽ thường được trồng vào mùa thu đông cho tới mùa xuân. Cà rốt là một loại cây rất giàu vitamin a và hương vị của nó cũng không tệ trong khi màu sắc rất đẹp do đó nó thường được làm bắt mắt thêm cho bữa ăn hàng ngày.
Loại củ phổ biến này có vị ngọt tự nhiên - đặc biệt là cà rốt tự trồng vì đường tạo nên vị ngọt cho cà rốt sẽ bắt đầu được thay thế và chuyển hóa thành chất xơ khi nó già đi trong các cửa hàng tạp hóa.
Thêm vào đó, người làm vườn tại nhà có rất nhiều giống khác để trồng với rất nhiều hình dạng khác nhau, chúng ta hoàn toàn có thể tự trồng một giống cà rốt độc lạ nào đó và chụp ảnh khoe với bạn bè. Chúng ta sẽ không bao giờ có thể tìm được một củ cà rốt tươi ngon hoàn hảo trong các cửa hàng nhưng nếu bạn muốn một củ cà rốt tươi ngon hoàn hảo thì bạn có thể tự trồng tại nhà. Chỉ có tự trồng tại nhà mới mang tới củ cà rốt tươi ngon nhất.
Mọi người vẫn lầm tưởng cà rốt khó trồng, vì các bạn chưa biết về đặc tính sinh trưởng của cà rốt.
Cà rốt không ưa đất nặng, chỉ ưa đất có cơ giới nhẹ, tơi xốp, không ngập úng. Ngoài ra cà rốt là cây ưa nắng và cần khoảng 6-10h chiếu sáng một ngày. Ngoài ra cây cà rốt có thể thích hợp hơn với đất cát và pha cát với thành phần thịt nhẹ. Và đặc biệt cà rốt thích hợp với phân hữu cơ hơn là phân hóa học và bạn cũng không nên chăm quá nhiều phân hóa học vì cây sẽ không xuống và tạo được củ.
Nếu đất vườn của bạn quá cứng và thành phần cơ giới nặng bạn có thể cải tạo lại đất làm vườn bằng cách cuốc tơi xốp hết lớp đất mặt và trộn lớp đất mặt với đất sạch đã xử lý cùng với phân hữu cơ đã qua xử lý rồi vun thành luống cao khoảng từ 20 – 25cm. Để rãnh luống sâu để thoát nước tự nhiên vì cà rốt không thể chịu ngập úng.
Tham khảo:
Thời điểm trồng cà rốt
Hạt giống cà rốt có thể gieo vào bất kỳ thời điểm nào của mùa thu hoặc đông hoặc bất thì mùa nào mà có nhiệt độ mát.
Hạt giống nảy mầm sau khi nhiệt độ đất ít nhất là 4 độ C và nảy mầm tốt nhất ở 12-18 °C, không quá 23 ° C. Nhiệt độ mùa hè cao làm giảm sự phát triển, giảm chất lượng và gây ra vị đắng hoặc mất mùi vị.
Cà rốt có thời gian thu hoạch khá ngắn, chỉ khoảng 65-75 ngày sau gieo thậm chí một số giống còn có thể ngắn ngày hơn hoặc kéo dài ra hơn một chút. Vì vậy chúng ta có thể căn thời điểm thu hoạch in trên gói hạt giống và tìm thời gian gieo cho thích hợp.
Cà rốt đã được trồng ở việt nam và đã được thuần hóa một phần vì vậy khi nhiệt độ thường xuyêt dưới 23 độ C và có một khoảng thời gian tăng lên trên 23 độ C nhưng không quá 27 độ C thì đều có thể trồng cà rốt được.
Cách trồng cà rốt
Làm đất:
Đất trồng cà rốt cần phải làm kỹ, không được có sỏi đá. Vậy nên hãy cuốc đất thật sâu tới độ sâu khoảng 20 25cm và làm cho đất thật tơi xốp. Để đảm bảo chắc chắn đất thích hợp trồng cà rốt thì nên trộn thêm đất sạch đã xử lý và phân hữu cơ để làm cho đất nhẹ đi và tăng độ tơi xốp lên. Sau đó như đã hướn dẫn ở trên chúng ta sẽ vun luống lên cao khoảng 20-25cm hoặc cao hơn càng tốt.
Hạt nên được gieo trực tiếp vào luống, không nên gieo hạt vào bầu hoặc gieo hạt sau đó đánh cây con đi chỗ khác trồng, đứt rễ sẽ làm cây giảm năng suất.
Hạt cần được gieo vào trong đất sâu khoảng 6mm, và và cách nhau khoảng chừng 3-5cm. Gieo theo hàng hoặc hố nhưng tốt hơn nên gieo theo hàng cách nhau khoảng 20cm.
Tip: Cố gắng gieo hạt giống thật đều trên luống và đủ khoảng cách vì nếu gieo quá dày cây sẽ không đủ không gian sinh trưởng. Ngoài ra vì hạt giống rất nhỏ vì vậy bạn có thể trộn hạt giống với cát và gieo vào luống cho dễ hơn. Việc gieo hạt giống này cần phải khéo léo, tỉ mỉ và không được vội vàng. Thưa quá sẽ lãng phí đất và dày quá sẽ không có củ.
Giữ đất luôn ẩm bằng cách tưới nước thường xuyên. Và để hạt cà rốt có thể nảy mầm thì đất phải không được cứng lớp đất mặt nếu không mầm non sẽ không thể đâm lên trên. Có một cách hay dùng đó là phủ một lớp trấu hoặc phân trộn hoai mục lên lớp đất mặt để ngăn lớp đất này cứng lại. Khi bạn cho ngón tay vào trong đất ngón tay cảm nhận được độ ẩm nhưng không được ướt tới đốt ngón tay giữa.
Thời gian nảy mầm của cà rốt có thể lên tới 2 hoặc 3 tuần vì thế cần phải ngăn sự hình thành lớp mặt này trong suốt thời gian này. Hơn nữa bạn cũng đừng lo khi chưa thấy cà rốt mọc vì cà rốt nảy mầm chậm hơn cây cùng họ khác rất nhiều.
Ngoài ra bạn có thể trồng một hàng củ cải ở giữa hai hàng cà rốt. Khi củ cải được thu hoạch thì cà rốt có thể nảy mầm và vẫn hoàn toàn đáp ứng được thời vụ của cà rốt.
Để tiếp tục thu hoạch, hãy trồng cà rốt 4 tuần một lần cho đến khi thời tiết ấm lên và không thể trồng được cà rốt nữa.
Cà rốt trồng mật độ rất dày vì thế sẽ không cần bón phân trong suốt quá trình cây sinh trưởng và phát triển. Hơn nữa cây quá tốt cũng sẽ làm cho khả năng làm củ của cây bị kém do đó cà rốt cần được bón đầy đủ phân hữu cơ trước khi trồng.
Sau khi cây lên mầm và được chiều cao khoảng 15cm tiến hành tưới một lần humic cho cây để cây phát triển tốt hơn là đủ. Ngoài ra khi cây đang trong giai đoạn làm củ có thể phun thêm một lần siêu kali để tăng độ ngọt cho cà rốt.
Tham khảo:
Thu hoạch cà rốt
Thu hoạch cà rốt như thế nào và khi nào
Làm thế nào để bạn biết khi nào cà rốt của bạn đã sẵn sàng cho thu hoạch? Bới một ít rễ xung quanh cây và kiểm tra chiều rộng gần đúng của rễ hoặc củ bằng cách nhìn vào cổ rễ hoặc đầu củ. Những củ đầu tiên phải sẵn sàng cho thu hoạch sau hai tháng kể từ khi gieo hạt.
Nói chung, cà rốt càng nhỏ, càng non thì càng ngon và mềm. Cà rốt phải có phần đầu củ rộng bằng ngón tay cái hoặc đường kính ít nhất 12 mm.
Thu hoạch cà rốt trong vườn nhà bằng tay rất đơn giản bằng cách nắm chặt lấy phần gốc của củ bao gồm cả phần lá và xoay tròn một vòng củ cho củ long ra rồi sau đó nhấc củ thẳng đứng lên là được. Nếu như củ to và nhiều rễ và đất chặt không thể áp dụng cách vừa rồi thì chúng ta có thể dùng xẻng nhỏ hoặc dụng cụ làm vườn để tạo thêm khoảng trống cho củ trước khi củ được nhấc lên.
Thu hoạch theo từng giai đoạn — hoặc khi rễ đạt kích thước đầy đủ để thu hoạch thì tiến hành nhổ tỉa từng củ để ăn. Bằng cách này, bạn sẽ có thể kéo dài giai đoạn thu hoạch của mình trong nhiều tuần.
Nếu bạn đang trồng cà rốt vào mùa xuân và đầu mùa hè, hãy thu hoạch trước khi nhiệt độ hàng ngày trở nên quá nóng, vì sức nóng có thể làm cho rễ cà rốt bị xơ.
Nếu bạn thu hoạch vào mùa thu, cà rốt sẽ ngon hơn nhiều sau một hoặc nhiều đợt sương giá. (Sương giá kích thích cây bắt đầu tích trữ năng lượng — đường — trong củ để sử dụng sau này.) Sau đợt sương giá cứng đầu tiên vào mùa thu, hãy phủ lên ngọn cà rốt một lớp lá vụn dài 45 cm để bảo vệ củ cho thu hoạch sau này.
Bảo quản cà rốt đúng cách
Để bảo quản cà rốt mới thu hoạch, hãy xoắn hoặc cắt bỏ tất cả trừ 12 mm phần ngọn (hay còn gọi là cuống củ là phần thân cây trước đây), rửa sạch bụi bẩn dưới vòi nước lạnh và phơi khô trong bóng mát không được tiếp xúc ánh nắng. Đậy kín trong túi nhựa kín khí và để trong ngăn mát tủ lạnh. Nếu bạn chỉ cho cà rốt tươi vào tủ lạnh, chúng sẽ mềm nhũn sau vài giờ.
Ngoài ra bạn cũng có thể bảo quản bằng cách vùi củ đã thu hoạch vào trong cát hoặc đất mềm với điều kiện chắc chắn không bị sâu bệnh gây hại. Cách này thường được áp dụng khi phun một loại thuốc bảo vệ lên củ. Tôi không dám nói rằng ngoài chợ họ đều phun loại thuốc này nhưng nếu bảo quản bằng cách vứt lăn lóc cà rốt như ngoài chợ thì thật khó hiểu khi mà lại không bị hỏng.
Cà rốt cũng có thể được bảo quản trong bồn cát ẩm hoặc mùn cưa khô ở nơi khô ráo, thoáng mát.
Một vài fact về cà rốt
- Không phải tất cả cà rốt đều có màu cam; các giống có màu sắc khác nhau từ tím đến trắng, và một số giống có khả năng kháng bệnh và sâu hại.
- Cà rốt để lâu rất giàu đường, là nguồn cung cấp vitamin và carotene tuyệt vời.
- Người Ireland gọi cà rốt là "mật ong ngầm", do vị ngọt của loại rau củ này.
- Cà rốt là loại rau đầu tiên được đóng hộp thương mại.
- Sâu hại và bệnh hại cà rốt
Sâu bệnh hại cà rốt điển hình được liệt kê trong bảng sau
Loại sâu/ bệnh hại | Phân loại | Triệu chứng | Phòng trừ |
Vàng lá aster | Vi khuẩn | Ngọn cà rốt bị ngắn, mất màu, rễ yếu và có lông, củ có vị đắng | Kiểm soát các loài côn trùng môi giới như rầy, rệp vì chúng sẽ làm bệnh lây lan từ cây này sang cây khác. Tốt hơn là nên quản lý bằng thuốc xịt secsaigon định kỳ 22 ngày 1 lần để quản lý rầy rệp |
Thối đen | Nấm | Vỏ mỏng, màu nâu đỏ, hoặc tím hoặc đen. Các đốm hình thành trên củ, thân hoặc lá có thể có quần xanh sau đó lan dần hình thành vết thối, hoa thối | Chọn giống kháng bệnh, phủ đất kín củ, luân canh cây trồng, sử dụng vi sinh vật đối kháng nấm bệnh ngay từ khi làm đất để phòng bệnh |
Con non Ruồi đục củ cà rốt | Côn trùng | Cây héo úa, còi cọc, có phân màu cà phê ở rễ cây cà rốt, thối rễ và thối củ | Bắt con trưởng thành bằng bẫy màu vàng, luân canh cây trồng, quản lý trưởng thành bằng chế phẩm trừ côn trùng không độc hại secsaigon |
Bọ chét | Côn trùng | Có nhiều lỗ nhỏ trên lá | Sử dụng chế phẩm secsaigon hoặc bình xịt côn trùng. |
Rầy nâu | Côn trùng | Lá quăn lại, có nhiều đốm nhỏ trên lá, có nhiều xác màu trắng dưới lá hoặc quanh gốc. Cây còi cọc giảm năng suất. | Tiêu hủy tàn dư cây trồng, bẫy trường thành bằng bẫy màu vàng, Phun chế phẩm secsaigon |
Tuyến trùng rễ | Tuyến trùng | Rễ cây bị thắt nút phình to, cây còi cọc, vàng, héo rũ, rễ bị chẻ, dập nát. | Tiêu hủy tàn dư cây trồng, chọn giống chống chịu, luân canh cây trồng, chỉ sử dụng phân chuồng hoặc phân hữu cơ đã qua xử lý. |
Sâu non bọ cánh cứng | Côn trùng | Ăn phần lõi thân và củ, ăn đứt lìa lá, thân. Rễ bị ăn, cây héo úa còi cọc. | Bẫy bằng cách đào các hố sâu từ 5 đến 10cm sau mỗi 1 đến 3.5m, cho vào hố hỗn hợp đậu nảy mầm / ngô / đậu Hà Lan hoặc phần khoai tây làm mồi, phủ đất hoặc ván, sau 1 tuần, kiểm tra và diệt những con đã bắt được; Luân canh cây trồng. |
Ngoài ra có thể có một số loại sâu non đã được biết cũng gây hại cây đã được biết từ các bài trước tôi sẽ không nhắc lại nữa. Chúc các bạn thành công.
Tham khảo:
Chế phẩm trừ sâu không độc hại secsaigon
