Phần 3: Cây Củ Cải

CÁC LOẠI RAU TRỒNG TRONG VƯỜN RAU TẠI NHÀ CHO NGƯỜI MỚI BẮT ĐẦU

Trong bài trước chúng ta đã được biết về cách cơ cấu một vườn rau mini tại nhà rồi. Hôm nay tôi sẽ hướng dẫn các bạn người mới chi tiết cách trồng các loại rau trên khu vườn đó nhé.

PHẦN 3: CÂY CỦ CẢI

Củ cải là loại cây cũng khá phổ biến trong bữa ăn hàng ngày. Chúng là những cây trồng lấy củ hoặc lá. Thông thường củ cải có hai loại là củ trắng và củ tím. Đối với củ cải trắng thường phổ biến hơn ở Việt Nam tuy nhiên không thông dụng trên trường quốc tế. Củ cái trắng thường to và dài, năng suất vượt trội so với củ cải tím ngắn và tròn hơn.

Đôi nét về củ cải

Củ cải là một loại rau ăn củ hàng năm và là một thành viên của họ Cải hoặc họ thập tự, bao gồm bông cải xanh, cải bắp, súp lơ trắng, cải xoăn, cải ngựa, và đúng như tên gọi chúng bao gồm tất cả các loại cây mà có hoa hình thập tự. Toàn bộ cây đều có thể ăn được — từ gốc đến lá — và có thể ăn sống hoặc nấu chín. 

Củ cải là cây ưa lạnh nên hạt giống có thể được gieo vào cả mùa xuân và mùa thu, nhưng nên tạm ngừng gieo hạt khi nhiệt độ ấm lên (khoảng trên 25 độ hoặc cao hơn); điều này làm cho củ cải bắt bu lông, khiến chúng về cơ bản là mất đi phẩm chất và không còn ngon nữa. Dù sao đi nữa, củ cải vẫn là một trong những loại rau dễ trồng nhất cho người mới bắt đầu.

Vì củ cải sinh trưởng rất nhanh nên bạn có thể gieo chúng ở bất cứ nơi nào có không gian trống không cần quá lớn hoặc gieo vào giữa các hàng rau khác như cà rốt hoặc bắp cải. Củ cải cũng trở thành cây xen canh tuyệt vời giúp ngăn chặn sâu bệnh từ các loại rau khác.

Đặc điểm phát sinh và phát triển

Củ cải là cây ưa nắng nên chọn một nơi nắng có ít nhất sáu giờ nắng mỗi ngày. Nếu củ cải được trồng ở nơi có bóng râm quá nhiều, củ cải sẽ không đủ thời gian chiếu sáng để có thể tổng hợp dưỡng chất vào củ mà chúng sẽ dồn hết dinh dưỡng để tạo ra những chiếc lá lớn hơn. Để bộ rễ cây phát triển tốt thì cần xới đất cho tơi xốp và loại bỏ sỏi đá trong đất trồng. Nếu đất sét thành phần cơ giới nặng, cần trộn thêm một số chất hữu cơ đặc biệt là phân hữu cơ để làm tơi xốp và cải thiện khả năng thoát nước của cây. Nếu trồng các giống có củ dài thì cần trộn phân hữu cơ tới độ sâu mà củ có thể đạt tới.

Tham khảo: Phân hữu cơ cải tạo đất

Thời vụ trồng củ cải

• Củ cải là cây ưa mát nên thích hợp vào các thời điểm mát mẻ trong năm. Mùa xuân có thể bắt đầu gieo hạt từ sau ngày lập xuân và khi mùa thu đã tới.
• Riêng đối với vụ mùa thu, gieo hạt từ 4 đến 6 tuần trước khi sương giá mùa thu đầu tiên xuất hiện.
• Củ cải có thời gian sinh trưởng khá ngắn chỉ từ 45-55 ngày sau gieo nên rất thích hợp đưa vào quy trình luân canh rau màu trên khu vườn tại nhà.

Cách trồng củ cải

• Bổ xung thêm chất hữu cơ vào đất sẽ trồng củ cải. Tuyệt đối không dùng phân tươi hoặc NPK có nhiều đạm vì đạm nhiều sẽ chỉ làm cây củ cải phát triển bộ lá tươi tốt mà dinh dưỡng sẽ không được dùng để tạo củ. Đất nhẹ, nhiều mùn giàu hữu cơ là thích hợp nhất để trồng củ cải.
• Hạt giống củ cải nên mua ở cửa hàng vì đây không phải giống nên để lại hàng năm. Ngoài ra nếu không dùng hết hạt giống thì có thể bảo quản kín và thời hạn bảo quản có thể lên tới 5 năm.
• Hạt cải gieo hạt trên mặt luống và gieo trực tiếp trên luống ngoài trời chứ không gieo vào bầu. Sau gieo phủ một lớp đất mỏng lên mặt luống và tưới đẫm nước vào luống.
• Gieo hạt gối nhau 10 -14 ngày một lần để có thể thu hoạch củ cải liên tục.
• Chú ý nên tạo lạch 2 bên luống và gieo hạt vào đúng đường lạch đó để tạo sự thẳng hàng. Hạn chế trường hợp sau phải tỉa cây vì khoảng cách cây không đều. 

Phát sinh và phát triển

Khoảng cách trồng cây

• “Tỉa thưa” có lẽ là bước quan trọng nhất của việc trồng củ cải. Khi cây con cao 5cm hoặc khoảng một tuần tuổi, điều quan trọng là phải tỉa củ cải tới khoảng cách thích hợp là 8 cm. Không nên trồng dày hơn khoảng cách này. Nếu dày hơn 8cm thì củ cải sẽ chỉ phát triển lá mà không phát triển củ.
• Lưu ý là nếu dùng cây đã tỉa làm cây giống trồng lại thì chỉ sử dụng những cây nguyên vẹn không bị đứt rễ. Còn đối với các cây đứt rễ hoặc không có mục đích làm cây giống thì hoàn toàn có thể sử dụng cây đó làm thức ăn luôn, có thể ăn sống hoặc nấu chín. Những cây còn non này thường có chất lượng và hương vị rất ngon.

Tưới nước cho củ cải

• Độ ẩm đồng đều điều cực kỳ quan trọng trong trồng củ cải. Nếu củ cải bị khô thì củ cải có mùi hăng hăng. Nhưng cũng tuyệt đối đừng để củ cải bị úng nước làm cho rễ và củ sẽ bị thối. Hệ thống tưới nhỏ giọt là một cách tuyệt vời để đạt được hiệu quả tối đa của tưới nước cho cây củ cải.
• Phủ gốc củ cải bằng hỗn hợp phân hữu cơ và tro bếp hoặc trấu cũng giúp củ cải hạn chế sâu bệnh hại củ và giúp tăng năng suất củ.
• Làm cỏ thường xuyên; nhổ cỏ bằng tay và đừng lo lắng nhiều công quá vì sau khi củ cải khoảng 20 ngày tuổi sẽ lấn át được cỏ dại trong vườn rau.

Các giống củ cải được khuyến nghị

Có khá nhiều giống củ cải trên thị trường ngày nay đa dạng về hình dáng, màu sắc, cho tới khả năng chống chịu sâu bệnh và nhiệt độ môi trường. Người trồng cần tham khảo kỹ các giống củ cải trước khi trồng trên sân vườn của mình. Lưu ý: các loại tròn nhỏ không chịu được nóng tốt như các loại dài hơn nên do đó trồng loại nhỏ trước vào đầu mùa xuân trước khi trồng loại có củ dài hơn. Nhìn chung, chúng tôi thấy rằng các loại củ cải nhỏ có hương vị nhẹ hơn và các loại củ lớn hơn thì hương vị nặng hơn và nếu là người ăn được củ cải sẽ thấ ngon hơn.

Ngay đây bây giờ tôi sẽ giới thiệu tới các bạn các giống củ cải chất lượng và được người trồng củ cải tại Việt Nam tin trồng. Bao gồm nhóm đầu tiên là các loại củ cải dài cho thười gian sinh trưởng chỉ khoảng 50 ngày:

Hạt giống củ cải 50 ngày – Trang Nông

Hạt giống củ cải trắng Bạch Tuyết

Hạt giống rau mầm củ cải trắng

Hình 1: Củ cải trắng

Nếu không thích trồng củ cải trắng thì các bạn có thể chọn trồng giống củ cải tròn mà được thế giới rất ưa chuộng. Tại Việt Nam các bạn có thể tham khảo giống củ cải tròn của công ty sen vàng.

Tham khảo: Hạt giống củ cải tròn

Hình 2: Củ cải tròn

Ngoài ra rau mầm từ củ cải cũng là một loại thực phẩm rất tốt cho sức khỏe và được rất nhiều phụ nữ tin dùng. Ngày nay rau mầm củ cải lại càng được nhiều người tìm đến và phổ biến hơn. Các bạn có thể tham khảo các giống sau:

Hạt giống rau mầm củ cải trắng

Hạt giống rau mầm tím Malady

Hạt giống rau mầm củ cải – Trang Nông

Thu hoạch

• Sai lầm lớn nhất của người làm vườn đối với củ cải mùa xuân là để củ cải dưới đất quá qua lâu và củ quá già, chúng sẽ dai và có mùi vị tinh bột. Mặt khác, củ cải mùa đông có thể giữ trong đất vài tuần sau khi chúng trưởng thành và đã sẵn sàng cho thu hoạch, nếu thời tiết mát mẻ. Kết thúc vụ thu hoạch trước khi sương giá đầu tiên xuất hiện.
• Để thu hoạch, hãy kiểm tra gói hạt giống của bạn! Các loại củ cải khác nhau có thời gian sinh trưởng khác nhau. Một số giống cao sản ngày nay có thể được thu hoạch ngay sau khi trồng chỉ 3 tuần, khi củ có đường kính khoảng 2.5cm. Thử nhổ 1 củ lên để kiểm tra.
• Một dấu hiệu khác để nhận biết là củ cải đã có thể cho thu hoạch đó là lá cây có chiều dài từ 15-18cm và xanh tốt.
• Cuối cùng bạn có thể thấy rằng một phần củ cải đang nhô lên khỏi mặt đất là dấu hiệu củ cải đã sẵn sàng để cho thu hoạch.
• Nếu như chẳng may củ cải đã già thì bạn nên để củ đó lại để cây ra hoa và tạo quả, số hạt đó sẽ được sử dụng làm hạt giống cho vụ sau.

Cách bảo quản củ cải

• Cắt bỏ phần lá của củ chú ý không làm tổn thương củ. Sau đó rửa thật sạch củ và lau khô. Sau đó cho vào túi zip hoặc túi bóng kín xì bớt không khí trong túi và buộc kín lại. Bảo quản trong ngăn mát tủ lạnh
• Lá củ cải cũng có thể bảo quản tương tự và thời hạn lên tới 3 ngày trong ngăn mát tủ lạnh. Chú ý nên sử dụng phần lá xanh này trước vì không để được lâu.

Fact về củ cải

• Nếu bị khản tiếng hãy thử một cốc nước ép từ củ cải có thể sẽ có tác dụng. (Bài thuốc từ thế kỷ 18)
• Bị muỗi đốt? Bôi nước củ cải sẽ hết ngứa và sưng.
• Quản lý sâu bệnh hại củ cải

Sâu bệnh hại củ cải được trình bày trong bảng sau: