Bệnh vàng lá Aster (Vàng Aster - Aster Yellows)
BỆNH VÀNG LÁ ASTER (VÀNG ASTER – ASTER YELLOWS)
Vâng chào mọi người. Trong một cách mở đầu không thường xuyên và không chính thức thì hôm nay để bắt đầu một căn bệnh mới trên cây trồng hại phổ biến nhưng không nhiều người biết đến thì chúng ta sẽ làm quen dần dần thông qua những câu hỏi thường gặp nhé.
Hỏi: Bệnh vàng lá aster có phải là bệnh lây truyền qua hạt giống không?
Trả lời: Không, bệnh vàng aster được truyền qua bộ phận của cây khi rầy chổng cánh ăn cây bị nhiễm bệnh và sau đó mang bệnh vàng aster truyền bệnh cho cây khác. Thông thường, bệnh vàng aster sẽ làm cho cây trở nên vô sinh.
Hỏi: Hoa cúc có thể bị hại bởi bệnh vàng lá aster không?
Trả lời: Vâng, thật không may, hoa cúc, còn được gọi là chi hoa nón, dễ bị nhiễm mầm bệnh vàng lá aster. Những bông hoa xinh xắn này đặc biệt dễ bị bệnh này và thời tiết nóng làm tăng khả năng rầy nâu đến và lây sang những người khác. Nó chủ yếu ảnh hưởng đến thực vật trong họ Cúc, do đó tên aster yellow. Nhưng nó cũng có thể lây nhiễm cỏ, ngũ cốc và một số loại cỏ dại.
Mở đầu
Có rất nhiều thứ có thể tấn công cây và hoa trong vườn của bạn, vì vậy bạn nên hiểu cơ bản về bệnh hại cây này để không phải đối mặt với những tác nhân gây hại cây diện rộng nguy cơ gây hại cho khu vườn của bạn. Hôm nay chúng ta đang thảo luận về bệnh vàng lá aster, một bệnh nhiễm trùng được tìm thấy trong nhựa cây của cây chủ; sinh vật nhỏ bé, được gọi là phytoplasma, lây lan bởi những con rầy hại lá cây bị nhiễm bệnh .
Vàng lá Aster có thể làm cho lá bị biến dạng và cây mọc rậm rạp bất thường. Các cây bị nhiễm bệnh sẽ biểu hiện các triệu chứng vàng aster khác mà chúng ta sẽ thảo luận ở phần sau của bài viết này. Tốt nhất là ngăn ngừa bệnh vàng aster thay vì cố gắng điều trị nó khi bạn nhận thấy cây bị nhiễm bệnh. Chẩn đoán sớm bất kỳ triệu chứng thông thường nào là chìa khóa để đánh bại căn bệnh này.
Một đặc trưng của bệnh này là ký chủ của bệnh thường là các loại hoa là những cây trồng rất ưa thích trang vườn của chúng ta. Do đó chắc chứn rằng chúng ta sẽ không muốn một ngày nào đó vườn hoa của chúng ta tự nhiên không còn đẹp nữa, phải không nào.
Chúng ta sẽ xem xét căn bệnh này là gì, chỉ ra các triệu chứng, nguyên nhân gây ra nó, và làm thế nào để kiểm soát và ngăn ngừa căn bệnh thực vật có khả năng tàn phá này. Có một số vùng khí hậu nhất định mà màu vàng aster phổ biến hơn và nó có thể tàn phá nhiều loại hoa, rau và thậm chí cả cây ngũ cốc. Tuy nhiên, có rất nhiều loài hoa và cây không thể bị nhiễm bệnh vàng aster vì chúng có khả năng miễn dịch. Chúng ta hãy xem xét kỹ hơn bệnh vàng aster và bắt đầu với những nguyên nhân làm cho cây bị nhiễm bệnh vàng aster.
Aster Yellows (vàng aster) là gì?
Aster yellows là một bệnh do một sinh vật giống vi khuẩn có tên là phytoplasma gây ra. Phytoplasma có khả năng ảnh hưởng đến hơn 300 loài thực vật. Rầy lá trích hút thực vật là nguồn phổ biến nhất để truyền sinh vật nhỏ bé gây bệnh vàng aster này từ thực vật sang thực vật.
Cây bị nhiễm bệnh có tán lá héo úa và vàng, cây phát triển còi cọc và hoa nhỏ dị dạng. Nó làm cho cây không thể lưu trữ chất dinh dưỡng, vì vậy nó ảnh hưởng đến tất cả các bộ phận của cây từ rễ củ (như cà rốt, khoai tây), toàn bộ lá và các tán lá khác, cho đến hoa và thậm chí ảnh hưởng đến khả năng sản xuất của cây lấy hạt giống.
Bạn có thể nghe thấy những tên khác cho vàng aster. Ví dụ, ở khoai tây, màu vàng aster được gọi là màu tím trên ngọn vì nó làm cho lá và thân của khoai tây phát triển một màu tía.
Bây giờ chúng ta sẽ đi vào chi tiết hơn về bệnh này.
Vòng đời của Aster Yellows Phytoplasma (AYP)
Trước tiên, khái niệm mới phytoplasma chính xác là gì? Để hiểu theo cách đơn giản, chúng là những sinh vật đơn bào tương tự như vi khuẩn. Chúng sống trong các phloem của thực vật, là mô mạch chuyển chất dinh dưỡng của cây.
Thực vật bị nhiễm phytoplasma sẽ nuôi các sinh vật này trong suốt thời gian tồn tại của nó. Do đó, khả năng lây lan sẽ tăng lên nếu có nhiều vectơ hiện diện (môi giới truyền bệnh). Thực vật là vật chủ của phytoplasma, và rầy nâu, rầy chổng cánh,… xuất hiện và bắt đầu ăn cây bị nhiễm bệnh. Sau đó, rầy chổng cánh đã bị nhiễm bệnh và sẽ truyền bệnh qua tuyến nước bọt khi rầy ăn các cây khỏe mạnh.
Một khi rầy chổng cánh đã đưa phytoplasma vào hệ thống mạch dẫn, mất từ 10 đến 40 ngày chúng để lan truyền khắp cây. Ngoài ra, rầy nâu mang phytoplasma trong suốt quãng đời còn lại của nó, có thể kéo dài tới 90 ngày. Sẽ có rất nhiều thời gian để lây bệnh cho cây và hoa khỏe mạnh.
Triệu chứng
Một trong những triệu chứng đầu tiên của bệnh vàng Aster là do gân lá mất màu và chuyển sang màu vàng (nếu gân lá vẫn xanh, điều này có thể cho thấy sự thiếu hụt chất dinh dưỡng thay thế). Bất kỳ lá mới nào bên trong sẽ chuyển sang màu vàng và cây có biểu hiện còi cọc và phát triển rậm rạp bất thường. Hoa bị biến dạng, nhỏ, cánh hoa thiếu màu (hoặc vẫn còn xanh), không tạo hạt được. Các lá bị biến dạng có thể phát triển các đốm màu hồng hoặc rám nắng khi chu kỳ bệnh tiến triển.
Các triệu chứng bệnh vàng Aster có thể hơi khác nhau tùy thuộc vào loài cây. Ví dụ, khi hoa hình nón bị nhiễm bệnh, bạn sẽ thấy những chùm lá nhỏ màu xanh ở nơi hoa đang phát triển. Với khoai tây, phần ngọn sẽ chuyển sang màu tím và cà rốt bị nhiễm bệnh sẽ bị non và có vị đắng. Rễ cà rốt cũng sẽ tạo thành những chùm lông trắng.
Trong thời tiết nóng, các triệu chứng của bệnh vàng aster biểu hiện nhanh hơn, thậm chí còn gây bất lợi cho cây bị nhiễm bệnh. Những cây lâu năm bị nhiễm bệnh là vật chủ của loài phytoplasma gây bệnh vàng aster trong suốt mùa đông, và chúng có khả năng lây nhiễm sang các cây khác trong chu kỳ sinh trưởng. Nhiều khi, các triệu chứng của bệnh vàng aster bị nhầm lẫn với thiệt hại do thuốc diệt cỏ.
Phổ ký chủ của bệnh Aster Yellows
Có hơn 300 loài thực vật mẫn cảm bị nhiễm mầm bệnh vàng aster mức độ nặng. Nhiều loài cây trong số những loài thường bị ảnh hưởng là từ họ Aster (họ cúc – ngạc nhiên chưa?), là nơi bắt nguồn của tên bệnh. Thực vật có hoa hàng năm, rau, cỏ (chẳng hạn như lúa mỳ và yến mạch), cỏ dại lâu năm và hoa có thể bị nhiễm bệnh vàng aster.
Các loài cây cảnh có hoa phổ biến bị ảnh hưởng bởi bệnh vàng aster là hoa cúc tím, aster, dạ yên thảo, hoa cúc, snapdragon và cúc vạn thọ. Các loại rau ăn được dễ bị vàng aster là khoai tây , cà rốt , bắp cải , cà chua , cần tây và rau diếp. Hầu hết các loại cỏ dại lá rộng, chẳng hạn như bồ công anh, cỏ tranh, cỏ phấn hương, cà rốt dại và cây kế, cũng dễ bị tổn thương. Thật không may, đây không phải là danh sách bao gồm tất cả các loài cây bị hại vì có nhiều cây khác có thể bị nhiễm bệnh vàng aster không thể kể hết, nhưng trên đây là các loài phổ biến nhất.
Kiểm soát Aster Yellows
Cách chắc chắn duy nhất để kiểm soát vàng aster là kiểm soát côn trùng và giảm mật độ rầy nâu trong vườn của bạn. Rầy xuất hiện nhiều với thời tiết khô nóng và chúng thích sống qua ngày ở những nơi có khí hậu nóng. Thuốc diệt cỏ và thuốc trừ sâu không phải là cách hiệu quả để kiểm soát bệnh vàng aster. Một khi bạn biết các triệu chứng của bệnh vàng lá aster, bạn có thể nhận ra các cây bị nhiễm bệnh và giảm thiểu sự lây lan sang các cây lân cận.
Khi bạn nhận thấy bất kỳ cây nào bị nhiễm bệnh vàng aster, ngay lập tức loại bỏ chúng khỏi vườn của bạn và tiêu hủy chúng (đặc biệt chú ý đến lá và hoa bên trong để giúp nhận dạng). Không ủ vật liệu bị nhiễm bệnh. Khi cây chết, mầm bệnh sẽ chết theo nó, nhưng bạn không muốn rầy lá hoặc côn trùng khác ăn cây hoặc chúng sẽ lây lan sang các cây khác gần đó. Aster yellows không lây lan qua đất hoặc qua không khí. Cần có véc tơ côn trùng để truyền bệnh từ loài thực vật này sang loài thực vật khác.
Ngăn chặn Aster Yellows
Phương pháp tốt nhất để ngăn ngừa bệnh vàng aster là kiểm soát véc tơ côn trùng trong vườn của bạn. Rầy lá là vật trung gian truyền bệnh phổ biến nhất trong việc lây lan bệnh vàng lá aster. Để bảo vệ các cây trong vườn của bạn, điều quan trọng là phải giảm số lượng rầy lá.
Bạn có thể bảo vệ thực vật khỏi rầy nâu bằng cách đặt các tấm phủ hàng nổi trên toàn bộ cây để ngăn côn trùng xâm nhập và hại cây. Hầu hết các loài rầy chổng cánh đều trở nên mất phương hướng khi gặp lớp phủ màu sáng hoặc phản chiếu, vì vậy phương pháp này có thể làm giảm khả năng chúng ăn cây của bạn.
Một phương pháp hiệu quả khác là kiểm soát cỏ dại trong khu vườn của bạn. Vì nhiều loại cỏ dại lá rộng có thể bị nhiễm bệnh cây này, nên việc loại bỏ các cây ký chủ này trước khi rầy nâu xuất hiện sẽ giúp loại bỏ nguy cơ lây nhiễm bệnh. Làm sạch các dụng cụ làm vườn giữa mỗi lần sử dụng (và đặc biệt là trước khi bạn sử dụng chúng cho cây khác). Cây bị nhiễm bệnh có thể không xuất hiện triệu chứng khi bạn cắt tỉa. Sử dụng các phương pháp làm sạch diệt khuẩn sẽ làm giảm nguy cơ lây lan sang các cây khỏe mạnh.
Trồng hoa và cây không mẫn cảm với bệnh có vẻ như là một phương pháp khắc nghiệt để kiểm soát bệnh vàng aster. Nhưng nó đáng được xem xét, đặc biệt là ở những khu vực có mùa hè ẩm ướt. Mặc dù vàng aster ảnh hưởng đến một số lượng lớn thực vật, vẫn có nhiều loài cây khác để lựa chọn. Hoa phong lữ, hoa salvia, và hoa bần chỉ là một vài ví dụ về các loài hoa không dễ bị nhiễm bệnh.
Bằng cách thực hiện một số phương pháp này, nó sẽ giúp giảm nguy cơ bệnh này xâm nhập vào vườn của bạn ngay từ đầu. Bạn có thể thấy một phương pháp hiệu quả hơn những phương pháp khác tùy thuộc vào vị trí của bạn và loại cây bạn đang trồng.
Biện pháp hóa học
Chắc chắn sau bài viết này các bác hay đọc các bài viết của tôi sẽ thấy rằng bệnh cây thật đa dạng đúng không nào. Có bệnh thì dùng thuốc nấm, có loại thì dùng thuốc kháng sinh, có loại thì lại dùng thuốc trừ côn trùng. Và chắc nhiều bác sẽ nhận ra là hầu hết bệnh hại ở trong thân cây đều không thể trừ được theo cách thông thường mà chỉ có thể quản lý thông qua biện pháp không cho bệnh xâm nhập vào cây hay chính là phòng bệnh cho cây. Ngay bây giờ chúng ta sẽ tới với phương pháp phòng bệnh hiệu quả nhất đó chính là phun thuốc hóa học để phòng rầy xuấ hiện.
Tất nhiên rồi, như thường lệ thì phun thuốc hóa học phải tuân thủ chỉ dẫn và hướng dẫn của nhà sản xuất và thực hiện cách ly đầy đủ.
Phun các loại thuốc sau để kiểm soát rầy:
Phun các loại thuốc sau để kiểm soát cỏ dại:
Thuốc trừ cỏ không chọn lọc lưỡi cày 200SL
Chúc các bạn thành công.
