Bệnh Thán Thư
BỆNH THÁN THƯ
Bệnh thán thư do nấm gây ra phổ biến rộng rãi khắp nơi trên thế giới, ảnh hưởng đến tất cả các loại thực vật từ trái cây và rau quả đến ngũ cốc, cây rừng (cả đậu quả và không đậu quả) và cây cảnh. Nó thường không gây chết cho mọi cây trồng nhưng có thể tiến triển trở nặng khiến cho cây còi cọc và mất năng suất.
Hôm nay chúng ta hãy tìm hiểu cách xác định bệnh thán thư, cũng như cách điều trị nếu nó phát sinh. Nhưng quan trọng hơn, chúng ta sẽ nói về cách ngăn chặn nó ngay từ đầu. Phòng ngừa luôn là phương pháp được ưu tiên nhất. Một khi bạn biết cách kiểm soát bệnh thán thư, bạn sẽ không gặp khó khăn gì trong việc ngăn chặn bệnh thán thư trong tương lai.
Tổng quan về bệnh thán thư
Hình ảnh: Bệnh thán thư trên lá lốt
Tên gọi thông thường) | Thán thư, thán thư đốm lá, thán thư bạc lá, thán thư thối gốc, nấm thán thư |
Tên khoa học | Colletotrichum gloeosporioides, Colletotrichum coccodes, các loài Colletotrichum khác, Apiognomonia veneta, Apiognomonia errabunda, các loại Glomerella khác và các loại Gnomonia khác |
Họ | Họ Glomerellaceae, họ Gnomoniaceae |
Phân bố | Trên toàn thế giới |
Thực vật bị ảnh hưởng | Phạm vi cực kỳ rộng bao gồm cây cối, trái cây/ rau, cây ngũ cốc, cây cảnh và cỏ |
Các biện pháp khắc phục phổ biến | Kiểm soát bệnh thán thư bằng dầu neem, Bacillus subtilis, thuốc diệt nấm bụi lưu huỳnh, thuốc diệt nấm dạng lỏng, cộng với một số phương pháp chăm sóc giúp cây khỏe mạnh |
Bệnh thán thư là gì?
Hình ảnh: Thán thư trên lá ngô
Thuật ngữ “bệnh thán thư” được sử dụng để mô tả một nhóm triệu chứng cụ thể do cả một số loại nấm gây ra. Chi Colletotrichum là nguồn gốc của hầu hết các triệu chứng bệnh thán thư.
Có thể loại nấm nổi tiếng nhất trong số các loại nấm này là Colletotrichum gloeosporioides, một loài nấm đặc biệt có thể ảnh hưởng đến hàng trăm loại thực vật. Nó gây hại cho cỏ và cây ngũ cốc, trái cây và rau quả, cây họ đậu, cây lâu năm và cây rừng.
Trong khi C. gloeosporioides đã gây hại rất nhiều loài thực vật, thì ngoài ra nấm thán thư không chỉ giới hạn ở một loài nấm đó… hoặc thậm chí ở một chi đó.
Ví dụ như bệnh thán thư trên cà chua do Colletotrichum coccodes gây ra. Bệnh thán thư trên cây nho do nấm Apiognomonia veneta, một chi nấm hoàn toàn khác gây ra. Tương tự đối với cây tần bì, chúng bị ảnh hưởng bởi nấm Gnomoniella fraxini.
Có khá nhiều nguyên nhân khác nhau, nhưng may mắn thay, cách điều trị nấm thán thư sẽ giống nhau mặc dù các tác nhân gây bệnh nấm khác nhau.
Vòng đời của bệnh thán thư
Giống như hầu hết các bệnh nấm khác, bệnh thán thư lây truyền qua bào tử, chủ yếu trên các lá bị nhiễm bệnh. Một khi vật chủ bị nhiễm, nó sẽ tạo ra bào tử có thể được phân phối theo gió, nhanh chóng lây lan từ cây này sang cây khác. Chúng cũng có thể rơi vào đất và được phân phối qua nước bắn vào các cây khác.
Một khi các bào tử này tìm thấy vật chủ, bệnh sẽ lây lan nhanh chóng qua cây, gây hại cho lá, thân và quả. Nó có thể tồn tại qua mùa đông trong các mảnh vụn thực vật hoặc đất và có thể lây nhiễm sang hạt giống để nó phân phối lại qua vụ gieo trồng năm sau. Hầu hết các thiệt hại của nó xảy ra vào mùa xuân và đầu mùa hè.
Khi điều kiện thời tiết nóng lên, các triệu chứng thán thư giảm nhanh chóng. Khi thời tiết nắng nóng thường xuyên, sự phát triển của nấm sẽ chậm lại và chấm dứt hoàn toàn. Tuy nhiên, nó có thể quay trở lại khi thời tiết mát mẻ trở lại. Điều khó khăn của bệnh là nó hoạt động mạnh trong mùa sinh trưởng của nhiều loại cây lương thực.
Các mùa ẩm ướt, ôn hòa là lúc bệnh thán thư phổ biến nhất và cũng là lúc các triệu chứng lây lan nhanh nhất. Theo dõi cẩn thận trong cả mùa sinh trưởng mùa xuân và mùa thu để nhận biết các triệu chứng nhiễm bệnh thán thư.
Các triệu chứng của bệnh thán thư
Hình ảnh: Bệnh thán thư trên thân cây hoa hồng
Vì rất nhiều loại cây có thể bị bệnh thán thư gây hại nên các triệu chứng bệnh rất khác nhau. Chúng ta sẽ xem xét một số dấu hiệu phổ biến nhất của bệnh thán thư ở đây.
Phát hiện sớm bệnh thán thư
Trong các lá cỏ bị nhiễm bệnh hoặc trên bãi cỏ bình thường trong vườn, bệnh thán thư có thể được nhìn thấy sớm dưới dạng những mảng cỏ úa vàng. Những biểu hiện này có thể biểu hiện dưới dạng mảng to nhưng có thể bị lốm đốm khắp bãi cỏ.
Đối với hầu hết các loại rau và trái cây, bệnh thán thư ban đầu biểu hiện dưới dạng đốm nhỏ trên lá, thân hoặc trái. Những đốm này có thể có màu vàng, nâu hoặc đen, vì bản thân đốm sẽ già đi và phát triển.
Các loại cây ngũ cốc như lúa mì, lúa có thể có những vệt trên lá bị nhiễm bệnh chứ không phải là đốm, nhưng nó sẽ loang lổ và thường có màu vàng khi mới xuất hiện.
Những cây bóng mát và những cây lớn khác dễ bị bệnh thán thư cũng sẽ bị đốm lá sớm. Đặc biệt lá non và cành non bị ảnh hưởng có thể bị xoắn hoặc biến dạng. Quả chín có thể bị đốm và hư hỏng trong giai đoạn này. Đây là lý do tại sao việc phát hiện sớm và kiểm soát bệnh thán thư hiệu quả là rất quan trọng.
Những cây thường xanh bị nhiễm nấm thán thư giai đoạn đầu có những đốm màu vàng nhạt trên bề mặt lá, cuối cùng lan rộng ra làm cho lá có đốm to hơn.
Diễn tiến bệnh thán thư sau đó
Theo thời gian, cỏ sẽ chuyển sang màu nâu đỏ gỉ do phần lá không thể chống chọi lại với sự nhiễm nấm. Bệnh thán thư cũng có thể gây thối gốc trên cỏ, làm thối rễ và chết.
Rau quả có thể xuất hiện các vết bệnh thâm, lõm dọc theo thân hoặc trên quả. Vết đốm sẽ tiếp tục sẫm màu thành màu đen và có thể chiếm toàn bộ bề mặt lá hoặc cành. Theo thời gian, các đốm đen có thể rơi ra hoàn toàn, để lại các lỗ trên bề mặt lá.
Những vết bệnh này sẽ phát triển thành bệnh thối trái trên trái, nhưng nếu cây khỏe và có sức chống chịu tốt thì cây vẫn phải sống sót nếu được chăm sóc thích hợp. Quả thối có thể trông hơi hồng và trũng xuống và có thể có các khối bào tử trên bề mặt.
Ở các cây ngũ cốc như lúa mì hoặc ngô, bệnh chết hàng loạt có thể bắt đầu xảy ra khi nhiễm bệnh nặng. Điều này có thể tiếp diễn ngay cả trong những tháng nóng hơn trong năm. Vết bệnh có thể xuất hiện trên cuống và có thể phát triển thành thối cuống.
Cây bị nhiễm bệnh có thể gây rụng lá sớm, đôi khi làm rụng lá hoàn toàn cây bị bệnh. Các mấu sẹo có thể xuất hiện trên cành hoặc đầu lá, và cũng có thể gây ra hiện tượng vón cục ở thân cây. Trái cây có thể bị thối rữa và đốm trên diện rộng. Điều này có thể tạo điều kiện cho các mầm bệnh thứ cấp lây nhiễm sang cây trồng của bạn thông qua vết thương hở và côn trùng ăn.
Nếu có sự phát triển (chồi non, lá non) mới xuất hiện sau khi nhiễm bệnh thán thư, các cành và lá phát triển của cây có thể bị xoắn hoặc thắt nút. Trong khi hầu hết các cây sẽ sống sót qua các đợt nhiễm bệnh thán thư nhẹ, những cây nặng có thể gây hại lâu dài cho cây.
Các cây thường xanh và cây lớn bị nhiễm bệnh ở giai đoạn sau sẽ bị chết các mô lá. Điều này có thể gây nguy hiểm cho một số loại cây vào những mùa cần diện tích bề mặt lá lớn để hấp thụ và xử lý chất dinh dưỡng. Nếu bạn nhận thấy những triệu chứng này, đã đến lúc tìm hiểu và thực hành các phương pháp kiểm soát bệnh thán thư.
Kiểm soát bệnh thán thư
Hình ảnh: Bệnh thán thư trên lá xoài
Bây giờ bạn đã nắm được những triệu chứng mà bệnh thán thư sẽ gây ra cho cây trồng của bạn, chúng ta hãy nói về cách điều trị bệnh thán thư. Chúng tôi cũng sẽ xem xét các kỹ thuật phòng ngừa mà bạn có thể sử dụng để ngăn chặn nó trước khi nó diễn ra.
Điều trị bệnh thán thư
Hãy bắt đầu với một phương pháp điều trị đa năng. Dầu neem có thể giúp ngăn ngừa bệnh nấm này phát triển trên bề mặt của lá hoặc thân. Nó cũng làm giảm số lượng rệp và các loài gây hại khác có thể vô tình mang bào tử đến cây của bạn, vì vậy, bạn nên sử dụng nó một cách khôn ngoan.
Một sản phẩm tốt khác có thể giúp ngăn ngừa bệnh nấm là vi sinh vật đối kháng . Sản phẩm này là một loại thuốc diệt nấm hữu cơ sử dụng Bacillus subtilis và nhiều vi sinh vật đối kháng có lợi khác để tiêu diệt sự phát triển của nấm. Nó khá hiệu quả đối với hầu hết các chủng bệnh thán thư.
Thuốc diệt nấm dạng bụi lưu huỳnh cũng có thể là một lựa chọn tốt cho bạn. Nó có thể được sử dụng để làm bụi lá khô, hoặc có thể được trộn với nước và phun lên cây. Lưu huỳnh có mùi thơm đặc biệt, nhưng nó hoạt động khá tốt để đối phó với các bệnh nhiễm trùng do nấm.
Các phương pháp trên cũng sẽ hiệu quả với các bãi cỏ cũng như hầu hết các loại cây, rau / trái cây / ngũ cốc hoặc cây cảnh. Nếu cần thiết, cũng có các loại thuốc diệt nấm cỏ hóa học cũng dễ sử dụng. Chú ý thực hiện theo đúng khuyến cáo của nhà sản xuất và thực hiện cách ly đầy đủ.
Nếu bạn lo lắng về trái cây có thể dễ bị phát triển các vùng bị bệnh, bạn có thể thực hiện ngâm khử trùng sau thu hoạch trong nước nóng. Nước của bạn phải ở nhiệt độ ít nhất là 51 độ C.
Tuy nhiên, điều này có thể làm chín một phần các lớp bên ngoài của trái cây, vì vậy mặc dù nó ngăn ngừa được một số dạng thối khi bảo quản, nhưng có thể dễ dàng nhất là chỉ cần để ý các dấu hiệu thối tiềm ẩn và loại bỏ trái cây bị hư hỏng tại thời điểm đó.
Sử dụng các loại thuốc hóa học sau để phun cho thán thư, Một lần nữa tôi nhắc lại là việc phun thuốc hóa học cần theo đúng khuyến cáo và hướng dẫn an toàn của nhà sản xuất, cũng như thực hiện cách ly đầy đủ.
Phòng bệnh thán thư
Như tôi đã nói trước đó trong phần này, cách bảo vệ tốt nhất chống lại những bệnh nấm này là phòng ngừa, vì vậy hãy nói về tất cả các cách bạn có thể ngăn ngừa bệnh thán thư.
Giữ sân và vườn được chăm sóc tốt . Dọn sạch các mảnh vụn thực vật, chẳng hạn như lá rụng và cành cây bị nhiễm bệnh, luôn đảm bảo rằng nấm không có vị trí để xâm nhập và trú ngụ vào mùa đông. Cũng đảm bảo rằng bất kỳ bào tử nào có thể đã phát hiện cần được loại bỏ.
Sắp xếp không gian cho cây và cắt tỉa để tạo điều kiện cho luồng không khí tốt, thông thoáng. Điều này đặc biệt quan trọng trong những tháng mùa xuân và mùa thu khi một chút mưa có thể dễ dàng tạo điều kiện hoàn hảo cho nấm phát triển.
Khi cắt tỉa, giữ vệ sinh tốt giữa các vết cắt và khử trùng dụng cụ giữa các cây. Đảm bảo các dụng cụ và bàn tay của bạn không có bào tử sẽ bảo vệ cây tiếp theo trong hàng được cắt tỉa.
Tưới nước bằng hệ thống tưới không phun trực tiếp vào cây hoặc làm đất văng ngược lên cây. Nếu có bất kỳ bào tử nấm nào trong đất của bạn, tưới nước mạnh có thể đưa chúng lên cây ở nơi chúng có thể bám vào, vì vậy đây là một bước quan trọng.
Tương tự, để thực hành kiểm soát bệnh thán thư cơ bản, hãy giữ cho quả chín cao khỏi bề mặt đất khi nó đang phát triển để ngăn chặn sự phát triển của nấm trong quả.
Cây của bạn càng khỏe mạnh thì càng có nhiều khả năng chống lại các triệu chứng của bệnh thán thư. Giữ cho chúng được bón phân đúng cách và tăng chất lượng đất sẽ giúp cây của bạn phát triển mạnh và ngăn ngừa nhiễm trùng. Tăng cường bón phân hữu cơ cho cây để đảm bảo cây phát triển cây đối.
Trồng các loài có khả năng chống chịu hoặc kháng bệnh và hạt giống sạch bệnh đã được chứng nhận cũng sẽ mang lại cho bạn cơ hội ngăn ngừa nhiễm bệnh tốt hơn. Trong khi các loài kháng bệnh vẫn có thể chịu một số thiệt hại do bệnh nấm, nhưng chúng có khả năng sống sót tốt hơn các loài nhạy cảm cao.
Cuối cùng, luân canh cây trồng thích hợp có thể giúp giảm khả năng hình thành bào tử nấm trong đất và gây hại cho cây trồng của bạn.
Làm đất sạch, sử dụng đất sạch sẽ hạn chế mầm bệnh tồn tại trong đất và do đó đây là một bước quan trọng để phòng bệnh tồn tại trong đất.
Tham khảo:
