Bệnh héo Verticillium

Trần Minh Khang
Th 7 03/06/2023

BỆNH HÉO VERTICILLIUM

Hỏi: Làm cách nào để biết liệu tôi có bị héo do nấm verticillium hay không?

Trả lời: Rất khó để biết một cây có bị ảnh hưởng bởi bệnh héo verticillium hay không bởi vì các triệu chứng rất giống với nhiều bệnh gây héo và chết cây trồng khác. 

Hỏi: Làm thế nào để bạn loại bỏ bệnh héo verticillium khỏi đất?

Trả lời: Bệnh héo Verticillium có thể sống trong đất rất lâu. Các trang trại, đồn điền trồng cây thương mại có thể sử dụng hóa chất để khử trùng đất. Những người làm vườn tại nhà có thể cố gắng quản lý quần thể verticillium thông qua luân canh cây trồng, khử độc đất và vệ sinh chung, ngoài ra cũng cần phải loại bỏ các cây bị nhiễm bệnh. 

Hỏi: Những cây nào bị ảnh hưởng bởi bệnh héo verticillium?

Trả lời: Hơn 400 loài thực vật bị ảnh hưởng bởi bệnh héo verticillium. Nhiều loại cây trồng mẫn cảm với bệnh là những cây trồng ưa thích trong vườn như hoa hồng, dưa hấu , cà chua, hoặc dâu tây, hoặc các loại cây thương mại như bông hoặc cây phong đường.

Trên đây là một trong những câu hỏi hóc búa về bệnh héo verticillium mà những người làm vườn đã từng hỏi tôi. Phải nói rằng đây là một bệnh héo cực kỳ nguy hiểm vì có thể gây chết trên diện rộng và gây ra thiệt hại rất lớn cho người làm vườn.

Mở đầu

Là một người làm vườn, bạn có thể đã nghe nói về lợi ích của nấm verticillium trong đất có tính đối kháng hoặc thậm chí đã bổ sung mycorrhizae vào đất của bạn - nhưng không phải tất cả các loại nấm đều có lợi. Bệnh héo Verticillium là một bệnh nấm ảnh hưởng đến hơn 400 loài thực vật bao gồm cây và cây bụi, dây leo, hoa và rau. Một số cây trong vườn được đánh giá cao nhất của chúng tôi như hoa hồng và cà chua rất dễ bị nhiễm bệnh. 

Trên thực tế Verticillium là một chi nấm trong bộ Ascomycota, và là một thành viên của họ Plectosphaerellaceae. Trong này có chi có ích được sử dụng để đối kháng các loài các nhóm đa dạng gây hại cho cây trồng bao gồm các mầm sống và ký sinh của thực vật bậc cao, côn trùng, tuyến trùng, trứng nhuyễn thể và các loại nấm khác. Do đó, chi từng có một nhóm đơn vị phân loại rộng với đặc điểm là phân loại  không rõ ràng. Chi nấm này, hiện được cho là chứa 51 loài, có thể được chia rộng rãi thành ba nhóm dựa trên sinh thái -mycopathogens, entomopathogens, và mầm bệnh thực vật và các sinh vật nhân tạo có liên quan. Tuy nhiên, chi này đã được sửa đổi gần đây, trong đó hầu hết các chủng gây bệnh và sinh mycopathogenic được xếp vào một nhóm mới được gọi là Lecanicillium .

Nhóm nấm sống trong đất này có 2 loài chính: Verticillium dahliae và Verticillium albo - atrum. Những loại nấm này sống trong đất và khi xâm nhập vào cây trồng sẽ tồn tại trong xylem của thực vật, là những ống nhỏ giúp vận chuyển nước và chất dinh dưỡng đi khắp cây. Về cơ bản, chúng tạo ra sự tắc nghẽn trong hệ thống mạch dẫn của thực vật và dẫn đến việc chúng không thể nhận đủ nước hoặc không thể vận chuyển đủ nước lên trên phần trên của cây. Kết quả là một số cây bị nhiễm bệnh có thể bị héo. Ngoài ra nấm Verticillium cũng sinh ra độc tố gây hại cho cây ký chủ. Độc tố có thể gây hoại tử lá và làm suy giảm quá trình trao đổi chất trong cơ thể thực vật. Trong một số hệ thống, việc sản xuất độc tố đã được chứng minh là nguyên nhân chính gây ra hiện tượng héo úa của cây

Hiện không có phương pháp điều trị nào cho bệnh nấm verticillium, nhưng có nhiều cách để ngăn ngừa hoặc kiểm soát bệnh. Nếu bạn biết rằng nấm verticillium là một vấn đề quan trọng tồn tại trong đất của bạn, hãy bắt đầu bằng cách chọn những giống cây trồng được lai tạo để kháng hoặc miễn nhiễm với bệnh héo verticillium. Ngoài ra, việc duy trì cây khỏe mạnh và cải thiện sức sống của cây có thể giúp chúng phát triển và tạo ra năng suất. 

Bệnh héo Verticillium là gì?

Verticillium dahliae héo trong hoa hướng dươngHình ảnh: Bệnh héo rũ trên cây hướng dương do nấm Verticillium dahliae.

Verticillium là một loại nấm đất phổ biến, phát triển mạnh ở các vùng khí hậu ôn đới trên thế giới và có thể tồn tại trong đất trong nhiều thập kỷ. Verticillium sống tồn tại trong đất dưới dạng sợi nấm ngủ đông hoặc các bào tử hậu nghỉ ngơi nhỏ màu đen được gọi là microsclerotia, chờ đợi điều kiện thuận lợi để phát triển trở lại. Chúng xâm nhập vào mô thực vật bị hư hại thông qua rễ và nhân lên nhanh chóng bên trong cây trồng. Nhiều loại cỏ dại thông thường như bồ công anh và cỏ pigweeds (rau rền) có thể là loài ký chủ phụ cho nấm verticillium. 

Các loại bệnh do nấm Verticillium

Verticillium dahliae  được tìm thấy ở các vùng ôn đới trên thế giới và ảnh hưởng đến nhiều loại cây ưa thích trong vườn như các thành viên của họ cây thuộc họ cà (cà chua , ớt , cà tím), bạc hà, quả mọng, hoa hồng và cây phong. Tuy nhiên, bao gồm tất cả các cây đơn tính (tulip, ngô, gừng, cỏ, v.v.) và tất cả các cây hạt trần (cây lá kim, ginkgos, cycads) đều có khả năng chống lại bệnh này. So với Verticillium dahliae , Verticillium albo - atrum có phạm vi ký chủ và phân bố hạn chế hơn. Nó thường được tìm thấy gây hại trên các loại cây nông nghiệp như bông, cỏ linh lăng và hoa bia. 

Vòng đời của Verticillium

Verticillium thuộc lớp nấm bất toàn, không được biết đến là loài có hệ thống sinh sản hữu tính. Thay vào đó, nấm verticillium có bào tử sinh sản vô tính gọi là conidia. Tên verticillium bắt nguồn từ từ tiếng Latinh “verticillus” có nghĩa là “có lông” bởi vì những tế bào bào tử đơn bào này được sinh ra từ các sợi nấm chuyên biệt được sắp xếp theo hình vòng xoáy. 

Bào tử nấm lây nhiễm vào mô thực vật và chiếm các mạch xylem, nơi chúng sẽ tạo ra nhiều bào tử hơn. Bào tử di chuyển khắp hệ thống mô mạch của thực vật khi cây vận chuyển nước và cuối cùng dẫn đến thu hẹp xylem. Vấn đề này tương tự như ở người bị tắc nghẽn động mạch. Khi xylem của cây bị tắc nghẽn nhiều hơn, xylem sẽ không thể vận chuyển nước và chất dinh dưỡng một cách hiệu quả và cây sẽ bị héo. Khi cây suy yếu và chết đi, nấm verticillium sẽ hình thành các cấu trúc được gọi là microclerotia hoặc các khối sợi nấm melanized trên mô cây sắp chết. Những chấm đen nhỏ này thường có thể nhìn thấy bằng kính lúp cầm tay. 

Microsclerotia được giải phóng vào đất thông qua sự phân hủy của cây ký chủ ban đầu có chứa chứa các bào tử có thể lây nhiễm sang các cây khác thông qua hệ thống rễ của cây và thậm chí có thể tồn tại trên bề mặt của rễ cây có khả năng phục hồi, sẵn sàng lây nhiễm sang các cây lân cận không có khả năng chống chịu. Mầm bệnh có thể lây lan qua đất bị nhiễm bệnh hoặc rễ bị nhiễm bệnh. Bệnh này cũng có thể lây truyền qua các dụng cụ cắt tỉa, vì vậy việc vệ sinh dụng cụ giữa các cây là rất quan trọng. Những cây đã bị tổn thương rễ, chẳng hạn như do tuyến trùng, sẽ dễ bị héo do nấm verticillium hơn. 

Các triệu chứng của bệnh héo Verticillium

Verticillium héo trên hoa biaHình ảnh: Hoa bia thường có dấu hiệu héo verticillium trên lá của chúng.

Thực vật thường biểu hiện các triệu chứng rất giống với triệu chứng sinh lý nên có thể gây nhầm lẫn để xác định đúng nguyên nhân gốc rễ của tác nhân gây ra vấn đề. Các triệu chứng héo Verticillium cũng có thể biểu hiện theo nhiều cách khác nhau mặc dù tên của mầm bệnh thực vật này vẫn vậy. 

Ở nhiều cây, bệnh héo verticillium có thể là một vấn đề cấp tính hoặc mãn tính. Trong trường hợp nhiễm bệnh cấp tính xảy ra trên nhỏ hoặc cây mới trồng, cành có thể đột ngột vàng lá, rụng lá và chết. Khi nấm sống trong cây già hơn, cây có thể biểu hiện bệnh mãn tính bằng cách phát triển các lá nhỏ hơn, lá có màu vàng ở rìa và sức sống tổng thể của cây giảm. Cây bị nhiễm nấm verticillium có thể không chết ngay lập tức nhưng có thể suy giảm chậm. 

Ở những cây đang đậu quả như dâu tây và cà chua, bạn có thể thấy những chiếc lá có viền màu nâu đỏ bị quăn lại và rụng sớm. Đối với cây dâu tây, toàn bộ phần ngọn có thể bị chết. Bệnh này truyền từ dưới cây lên trên. Các lá mới có thể bị vàng và còi cọc. Ở cà chua, đầu tiên bạn có thể nhận thấy những đốm màu vàng trên các lá phía dưới. Lá có thể chuyển sang màu nâu nhưng thân cây thường không bị héo, không giống như bệnh héo Fusarium. 

Kiểm soát bệnh héo Verticillium

Bệnh héo Verticillium ở thân bôngHình ảnh: Một mặt cắt ngang của thân bông này để lộ ra verticillium.

 Mặc dù không có cách điều trị khi cây đã bị bệnh héo verticillium, có một số biện pháp giảm thiểu thiệt hại bao gồm vệ sinh đất, luân canh cây trồng và chọn giống cây trồng có khả năng chống chịu. Cắt tỉa, tưới nước và bón phân hợp lý cũng có thể giúp duy trì sức sống và sức khỏe tổng thể của cây cũng như chuẩn bị tốt hơn để chống lại bệnh tật. 

Kiểm soát Verticillium.

Tránh trồng những cây mẫn cảm ở những khu vực đã biết có nấm verticillium. Nếu bạn nghi ngờ rằng cây của bạn bị héo verticillium, hãy cắt bỏ các mô cây bị nhiễm bệnh và đảm bảo không cho chúng vào phân trộn thường xuyên của bạn để giảm sự lây lan của bệnh nấm trong tương lai. 

Thực hành luân canh cây trồng với cây kháng bệnh cũng có thể giúp phá vỡ vòng đời của nấm. Một nghiên cứu được công bố trên Tạp chí Bệnh học Thực vật Chung cho thấy một thử nghiệm đầy hứa hẹn về việc luân canh bông cải xanh sau khi trồng cà tím để ngăn chặn sự hiện diện của V. dahliae trong đất vì cà tím là một trong những loài dễ bị nhiễm bệnh. Tương tự, Đại học California Davis đã xuất bản một tài liệu hướng dẫn về quá trình phân cực đất. Nó mô tả cách đất hòa tan ở vùng khí hậu ấm áp có thể giúp kiểm soát nấm và cỏ dại, đặc biệt là kết hợp với việc sử dụng tàn dư thực vật từ cây mù tạc (hay mù tạt), bông cải xanh và các loại cây họ cải khác.

Các trang trại thương mại có thể sử dụng phương pháp phun khử trùng đất với nồng độ metham-sodium hoặc methyl-bromide cao để diệt trừ nấm nhưng đây không phải là phương pháp được sử dụng cho những người làm vườn tại nhà và là một biện pháp kiểm soát độc hại và tốn kém. 

Ngăn ngừa héo verticillium

Trồng các giống cây chống chịu và cây sạch bệnh khi có thể. Ví dụ, một số loại cà chua kháng bệnh sẵn có bao gồm Better Boy, Big Girl, Rutgers 39, v.v. Chúng được biểu thị bằng chữ “V” để thể hiện khả năng chống lại bệnh héo rũ của nấm verticillium. Đối với dâu tây, Camino Real, Petaluma, Albion và San Andreas là những giống cây trồng có khả năng chịu verticillium cao hơn. Kiểm tra với trung tâm làm vườn hoặc nhà cung cấp hạt giống của bạn để xem họ trồng những giống nào có khả năng kháng nấm verticillium.

Biện pháp hóa học

Như thường lệ chúng ta sẽ tới với biện pháp hóa học vào cuối cùng của mỗi bài. Tuy nhiên khác với các bệnh khác bệnh héo này không thể phun thuốc hóa học khi cây đã bị bệnh vì nấm ở trong thân cây và rất khó để thuốc có tác động hiệu quả với nấm ở trong mạch dẫn của cây. Do đó liệu pháp tốt đó là phun phòng và chỉ có phun phòng cho cây mới có thể bảo vệ được cây trồng của bạn.

Tiếp tục vẫn như thường lệ tôi vẫn khuyên các bạn là khi phun thuốc phải phun theo đúng hướng dẫn của nhà sản xuất và thực hiện các biện pháp an toàn, cách ly đầy đủ.

Một số loại thuốc sau có thể được sử dụng, các bạn cùng tham khảo khi cần thiết nhé.

Antracol 70 WP

Insuran 50 WP

Ridomil gold

Daconil 75 WP

Mexyl MZ 72 WP

Acrobat mz

Phytocide 50 wp

Insuran 50 wp

Chúc các bạn sẽ không phải gặp phải vấn đề này trên vườn.

Viết bình luận của bạn
Nội dung bài viết